Een lezingenmarathon van Helmy Abouleish
Vier dagen, zeven lezingen en talloze ontmoetingen met mensen die SEKEM in hun hart dragen. Eind september 2017 reisde SEKEM-directeur Helmy Abouleish door het zuiden van Duitsland, Nederland, België en Zwitserland om daar de activiteiten en ontwikkelingen van het SEKEM-initiatief voor het voetlicht te brengen.
Zijn tour startte bij de internationale Weledagroep, die natuurlijke cosmetica en medicijnen op basis van kruiden produceert. Helmy presenteerde SEKEM als een model voor de toekomst en liet zien hoe verschillende culturen in Egypte vruchtbaar met elkaar samenwerken. In het stadhuis van Stuttgart, waar de Duitse Vrienden van SEKEM een informatiebijeenkomst over recente ontwikkelingen van het project hadden georganiseerd, legde Helmy de nadruk op het nieuw SEKEM Sophia project en deed hij verslag van de net geopende Space of Culture van de Heliopolis Universiteit, een groot amfitheater voor culturele evenementen. Hierbij was ook de burgemeester van Stuttgart aanwezig, die zich samen met de Duitse Vriendenkring inspant voor deze culturele activiteiten.
Ook Nederland kent woestijnen
Vervolgens reisde Helmy naar Nederland, waar de Vriendenkring SEKEM een gevarieerd programma had georganiseerd. Het begon met een bezoek aan de ‘groene woestijn’ van de Hodenpijlse polder in Midden-Delfland, waar grote oppervlakten raaigras de natuurlijke groei van andere plantensoorten verhinderen, met als gevolg een groot gebrek aan biodiversiteit en een dramatische afname van het aantal insecten. Het project Op Hodenpijl probeert door middel van biodynamische landbouw de bodemvruchtbaarheid en de soortenrijkdom terug te brengen. In een oud kerkgebouw dat is omgetoverd tot stiltecentrum worden regelmatig culturele evenementen georganiseerd. Helmy Abouleish was uitgenodigd om over de geschiedenis en de missie van SEKEM te vertellen en over hoe zijn vader er, tegen beter weten in, in slaagde om een vruchtbare gemeenschap in de Egyptische woestijn te stichten. Bijna tweehonderd mensen luisterden aandachtig, waaronder twee Sekemvrienden van het eerste uur, Volkert Engelsman en Willem van Wijk, oprichters van het bedrijf Eosta dat biologische groenten en fruit importeert.
De volgende dag begon in de gigantische historische Zonnehal op camping de Paasheuvel in Vierhouten. Voor ruim 250 (antroposofische) jongeren vertelde Helmy aan de hand van de ontwikkeling van SEKEM hoe je zelfs onder de moeilijkste omstandigheden aan een hoopvolle ontwikkeling voor de toekomst kunt werken. Helmy: “Al deze betrokken jonge mensen die zich willen inspannen om onze wereld duurzamer te maken en die nieuwe ideeën ontwikkelen, stimuleren ons ook om verder te werken aan onze doelen voor een globale duurzame toekomst zonder grenzen tussen culturen.
De reis bracht Helmy vervolgens naar Amsterdam waar hij door Pakhuis De Zwijger was uitgenodigd om de geschiedenis van SEKEM te vertellen in relatie tot het herstel van geërodeerde landbouwgronden en het vormen van gemeenschappen. Nadien gingen Peter Blom, directeur van de Triodos Bank, Petra Stienen, lid van de Eerste Kamer, auteur en oud-ambassademedewerkster in Egypte en Syrië, en Willem Ferwerda, oprichter van Commonland, in gesprek over de uitdagingen waar de Egyptische samenleving voor staat en de oplossingen die SEKEM kan bieden. Zij waren het erover eens dat SEKEM een model is dat niet alleen aan ecologische problemen werkt, maar door haar holistische benadering ook antwoorden biedt voor de sociale noden van onze tijd. Helmy merkte daarbij op hoe belang¬rijk internationale samenwerking is, bijvoorbeeld met de Triodos Bank. “Het wonder van SEKEM kon alleen gerealiseerd worden dankzij de steun van vele gelijkgestemden – mensen, bedrijven en organisaties – die net zo gek zijn als wij. Zeker 300 van dit soort gekke mensen vulden de zaal op deze vrijdagavond, in plaats van met hun vrienden in de kroeg te hangen. Hun betrokkenheid bleek ook uit de vele diepgaande vragen uit het publiek.
Inspiratie en vele nieuwe vrienden
Twee andere gelijkgestemden uit België hadden Helmy naar Gent uitgenodigd. Luuk Humblet en Mia Stokman openden daar dertig jaar geleden de eerste biologische winkel en zij zijn bijzonder actief in het uitdragen van de ideeën van de associatieve economie. In een stemmig oud klooster vertelde Helmy over de inspiratie die zijn vader er veertig jaar gelden toe bracht om SEKEM te beginnen en over de verscheidene impulsen uit het oosten en het westen die SEKEM inspireren.
Gedurende zijn reis door Nederland en België werd Helmy begeleid door de Nederlandse Sekemvrienden, met name Bert de Graaff, Corien Hoek en Hendrik Jan Bakker. Deze trouwe vrienden van SEKEM presenteerden ook de nieuwe Nederlandse uitgave van Ibrahim Abouleish’ autobiografie ‘SEKEM – Sociaal ondernemen brengt de woestijn tot bloei’.
Voordat Helmy naar Egypte terugkeerde, hield hij een laatste lezing in Zwitserland. Hij was in het kader van het congres ‘Impulsen voor de toekomst’ uitgenodigd om in het Goetheanum in Dornach te spreken over individuele en gemeenschappelijke verantwoordelijkheid in het omgaan met economie, het milieu en de toekomst. Sinds Helmy toetrad tot de Sectie voor sociale wetenschappen van de internationale Antroposofische Vereniging is hij een graag gezien gast in het Goethanum.
“Ik keer terug met veel nieuwe ideeën en inspiraties” vat Helmy zijn indrukken deze week samen. “We zijn dankbaar dat we in Europa zoveel vrienden hebben die op zo’n warme manier bij ons werk betrokken zijn. En ik heb de indruk dat we de afgelopen dagen nog meer vrienden hebben gemaakt.
Christine Arlt (SEKEM)