SEKEM euritmieproject met hedendaagse Arabische muziek
Door Martina Dinkel
De wintervakantie gaf de SEKEM euritmiegroep de gelegenheid om artistiek te werken aan een project over hedendaagse Arabische muziek.
Samen met de Spaanse gast-euritmietrainster Elisa Betancor uit Gran Canaria deden we onderzoek naar de Arabische muziek en de typische structuur van de maqams (de oosterse melodieopeenvolgingen) en de specifieke oosterse ritmes. De vraag was altijd hoe de expressie in euritmie te vinden, hoe te bewegen in de stemmingen van de maqams en hoe we dit zichtbaar kunnen maken. De vijf Egyptische euritmisten, euritmiedocenten aan de SEKEM School en bewegingsdocenten in het kernprogramma van de Heliopolis Universiteit waren erg enthousiast en je kon voelen hoeveel dichter ze zich bij de muziek van hun cultuur voelden dan bij de Europese klassieke muziek. We moesten diep contact maken met een totaal ander toonsysteem dan het Europese. We moesten voor elke maqam een ander zielsgebaar vinden dat de maqam een kanaal kon geven om zich te ontwikkelen en zo de muziek uit te drukken.
We werkten met muziek van Gamal Abdelrahiem en Ala el Din Mostafa. Beide componisten behoren tot de groep die de hedendaagse Arabische muziek ontwikkelde en waren verbonden aan het conservatorium van Caïro. Zijn maakten bij hun composities gebruik van oude Egyptische volksliedjes. Gamal Abdelrahiem verwerkte ze in een Europese klassieke stijl. Hij behoorde tot de tweede generatie hedendaagse componisten. Ala el Din Mostafa behoort tot de derde generatie en hij was in staat om een meer individuele stijl te ontwikkelen. Het stuk van Ala el Din Mostafa heet Egyptian Fantasy. Toen we aan dit muziekstuk begonnen te werken, wilden we hem uitnodigen om samen met hem aan de kwaliteiten van de Arabische muziek te werken. Helaas overleed hij precies op dat moment. We hebben de voorstelling, waarin zijn stuk als eerste in de euritmie werd getoond, aan hem opgedragen.
Naast deze muziek paste ook de prelude van de Spaanse componist Albeniz en gedichten van Khalil Gibran, Nazik el Malaika en Rumi. We hadden veel profijt van het gekleurde lichtsysteem dat we konden anaschaffen dankzij de Vriendenkring in Nederland. Het maakt een enorm verschil om een euritmievoorstelling in gekleurd licht te doen, waarbij de omgeving in seconden kan worden veranderd en een totaal andere sfeer kan worden gecreëerd.