In de heilige Koran staan prachtige verhalen over de profeten die het hart raken. Een ander gedeelte van de Koran bestaat uit ge- en verboden en een klein gedeelte bevat mystieke, esoterische teksten die eigenlijk niemand goed begrijpt en waarvan in de Koran zelf ook staat dat de betekenis ervan verborgen is en dat je daarover ook niet moet twisten.
Drie gebieden
Alle soera’s op één na beginnen met de aanhef ‘Bismillah (bi ismi Allah), ar-Rachmaan, ar- Rachiem’, in de naam van God, de Schepper, de Genadevolle. Die drie namen vormen een eenheid. Allah is een abstractie die eigenlijk niet begrepen kan worden, een idee, de Logos, die met het Denken verbonden is. Rachmaan en Rachiem zijn beide afleidingen van het woord Rachma, baarmoeder. Ar-Rahmaan is de scheppende kracht, de kracht die ideeën tot verschijning brengt, daadkracht, de Wil. Ar-Rachiem, de genadevolle of de barmhartige, heeft met het Gevoelsleven te maken. Alle hoofdstukken van de Koran zijn dus aan deze drie gebieden – denken, willen en voelen – opgedragen.
Alles is geschapen naar een beeld, een idee, in een oneindige verscheidenheid die we helemaal niet bevatten kunnen. In een parabel wordt gezegd dat alle bomen op aarde tot pennen versneden en de inhoud van alle zeeën aan inkt niet voldoende zouden zijn om de verscheidenheid in de schepping te beschrijven. Waarom?
Verantwoordelijkheid
Wanneer je een idee hebt doorgrond, dan kun je verantwoordelijkheid dragen. In de Koran wordt beschreven dat God de aarde en de kosmos het beheer over de schepping aanbood, maar dat zij die verantwoordelijkheid niet wilden dragen. De mens echter nam deze verantwoordelijkheid in zijn onschuld of overmoed op zich (soera 33 vers 72). Om hem te helpen openbaart God de kennis die de mens nodig heeft om tot inzicht te komen. Hij doet dit met het schrijfriet, de pen, een symbool voor de Logos (soera 96, vers 1-5). Het is kennis die met het verstand begrepen moet worden. De mens heeft dus verantwoordelijkheid genomen om voor de schepping te zorgen. Hij moet dat dan ook op een goede manier doen, zodat de aarde niet afgebroken wordt, maar opgebouwd. Je kunt Allah dus helpen door voor de aarde te zorgen! Door voor je omgeving te zorgen, ontwikkel je ook jezelf.
Gemeenschappen
Een mens kan niet op zichzelf bestaan, maar leeft in een gemeenschap. Hij leeft ook in gemeenschap met de natuurrijken, is er afhankelijk van. We moeten die gemeenschappen doorgronden. Met die kennis moeten we milieus scheppen waarin planten, dieren en mensen kunnen gedijen. Door de aarde te verzorgen, zal zij veranderen. Op den duur zullen we daardoor op een andere planeet leven. Allah ontwikkelt, vernieuwt zichzelf iedere dag. Doen we dit niet, dan zal de aarde verschralen en zal alles afsterven, inclusief de mens.
Niet alleen moslims hebben die opdracht. Waarom zijn er verschillende volken en religies? Waarom wordt daarover in de Koran met liefde gesproken? Omdat in iedere religie wijsheid ligt. Omdat ieder volk kennis in zich draagt. We moeten elkaar dus leren kennen, van elkaar leren en samenwerken in het verzorgen van de aarde. Dat is wat wij in SEKEM proberen te doen.
Ibrahim Abouleish (SEKEM)